Dijital çağın en büyük iletişim araçlarından biri olan sosyal medya, bireylerin fikirlerini özgürce ifade etmesine olanak tanısa da; bu özgürlük zaman zaman başkalarının kişilik haklarını ihlal edecek boyutlara ulaşabilmektedir. Özellikle hakaret ve tehdit içerikli paylaşımlar, sosyal medyanın karanlık yüzünü oluşturmakta ve bireylerin hukuki koruma ihtiyacını artırmaktadır.

Türk Ceza Kanunu (TCK), bireylerin şeref, haysiyet ve güvenlik duygularını korumak adına hakaret ve tehdit suçlarını açıkça tanımlamakta ve yaptırımlar öngörmektedir. Sosyal medya platformlarında yapılan bu tür eylemler, geleneksel ortamdakiler kadar hatta daha ağır sonuçlar doğurabilmektedir.

​

1. Hakaret Suçu (TCK m.125)

Tanım

Hakaret, bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat edilmesi ya da sövmek suretiyle saldırıda bulunulmasıdır.

Sosyal Medyada Hakaretin Özellikleri
   •    Yorum, paylaşım, mesaj veya görsel içerikle yapılabilir.
   •    Açık kimlikli ya da sahte hesap üzerinden yapılması cezayı ortadan kaldırmaz.
   •    Alenen işlenmesi (örneğin bir gönderi altına kamuya açık şekilde yazılması), cezayı artırıcı niteliktedir.

Cezası
   •    3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezası
   •    Suç alenen işlenirse ceza altıda biri oranında artırılır.
   •    Kamu görevlisine görevinden dolayı yapılırsa ceza yarı oranında artırılır.

​

2. Tehdit Suçu (TCK m.106)

Tanım

Tehdit, bir kişiye kendisine veya yakınına zarar verileceği yönünde korku oluşturacak sözler söylemek veya mesajlar iletmektir. Bu zarar, yaşam, beden bütünlüğü, malvarlığı gibi alanlara yönelik olabilir.

Sosyal Medyada Tehditin Görünümleri
   •    “Seni bulacağım”, “Canını yakacağım”, “Evinin önüne geleceğim” gibi ifadeler
   •    Özel mesaj yoluyla ya da açık paylaşım şeklinde olabilir
   •    Bazen görsel, video veya konum paylaşımı ile desteklenebilir

Cezası
   •    6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası
   •    Tehdit silahla, birden fazla kişiyle, kamu görevlisine karşı veya alenen yapılırsa ceza artar (2 yıldan 5 yıla kadar olabilir).

​

3. Dijital Delil ve Soruşturma Süreci

Delil Olarak Kullanılabilecekler
   •    Ekran görüntüleri (screenshot)
   •    Mesaj kayıtları
   •    Linkler ve içerik URL’leri
   •    Tanık beyanları

Süreç Nasıl İşler?
   1.    Savcılığa suç duyurusunda bulunulur.
   2.    Savcılık şüpheli kişinin kimliğini tespit için BTK veya platformlar üzerinden bilgi talep eder.
   3.    Şüpheli ifadeye çağrılır, gerekirse dava açılır.
   4.    Mahkeme hakaret veya tehdit içeriklerini değerlendirerek cezaya hükmedebilir.

​

4. Sahte Hesaplar ve Anonimlik

Birçok kullanıcı, sahte veya takma adlarla hesap açarak suç işlediğinde kimliğinin tespit edilemeyeceğini düşünür. Ancak:
   •    IP adresi takibi ile kullanıcı bilgilerine ulaşmak mümkündür.
   •    Mahkemeler, sosyal medya şirketlerinden kullanıcı bilgilerini talep edebilir.
   •    Sahte hesapla işlenen suçlar da gerçek kişiye isnat edilir ve cezai sorumluluk aynıdır.

​

5. Mağdur Ne Yapmalı?
   1.    Delilleri topla: Hakaret veya tehdidi belgeleyen ekran görüntüleri, tarih bilgileriyle saklanmalı.
   2.    Savcılığa başvur: Bulunduğun il veya ilçedeki adliyeye giderek suç duyurusunda bulunabilirsin.
   3.    Avukattan destek al: Sürecin hukuki boyutu karmaşık olabilir; bir avukatla ilerlemek süreci kolaylaştırır.
   4.    Koruma tedbiri iste: Şiddet tehdidi varsa uzaklaştırma kararı alınabilir.

​

6. Sosyal Medya Platformlarının Sorumluluğu

Türkiye’de 2020 yılında yürürlüğe giren Sosyal Medya Yasası ile platformlara, Türkiye’de temsilcilik açma ve içerik kaldırma yükümlülüğü getirilmiştir. Bu kapsamda:
   •    Mağdur olan kişi, ilgili içerik için içerik kaldırma ve erişim engelleme talebinde bulunabilir.
   •    Mahkeme kararıyla içerik kaldırılabilir ve tekrar paylaşımı engellenebilir.

​

Sonuç

Sosyal medya, ifade özgürlüğü için önemli bir araç olsa da, bu özgürlük başkalarının kişilik haklarını ihlal edecek şekilde kullanılamaz. Hakaret ve tehdit içerikli paylaşımlar, yalnızca toplumsal etik açısından değil, hukuken de suç teşkil etmektedir.

Bireyler, bu tür saldırılara maruz kaldıklarında sessiz kalmak yerine hukuki haklarını kullanmalı; sosyal medya platformları ise içerik denetimlerini ve kullanıcı güvenliğini daha etkin yürütmelidir.